Verbonden leiderschap in eenheid en verscheidenheid

Sterk verbinden aan het gemeenschappelijke doel om optimaal gebruik te maken van verscheidenheid voor verandering en innovatie.

‘Het is niet de sterkste soort die overleeft en ook niet de meest intelligente; het is de soort die zich het beste aan de verandering kan aanpassen’. Deze bekende uitspraak van Charles Darwin is nog elke dag actueel gezien de continue stroom van veranderingen en transities. Aan de toenemende veranderdynamiek ligt een exponentiële groei van verbindingen en verbindingsmogelijkheden ten grondslag. Denk aan de verbindingen tussen mensen, organisaties en sectoren; maar ook tussen data, technologieën en sociale media en platforms. Telkens weer blijken we voorbij grenzen te kunnen gaan en ontstaan er verbindingen die we eerder niet voor mogelijk hebben gehouden. Niet alleen zijn het innovatieve verbindingen, maar ook betekenisvolle en invloedrijke verbindingen. Net zoals de kerstwens die een klein meisje op een verrassende wijze naar de ‘man on the moon’ weet over te brengen.

Algehele betrokkenheid bij het gemeenschappelijke doel

In een samenwerkingsverband dienen de stakeholders zich van begin af aan met elkaar te verbinden aan het doel (‘purpose’) van de samenwerking. Hierbij is de inmiddels beroemde ‘waarom’ vraag richtinggevend. En daarnaast de volgorde in de drie niveaus: relatie, proces en inhoud. In interactie met elkaar (relatie) wordt betekenis gegeven (proces) aan het doel van de samenwerking (inhoud). In een relationele dialoog wordt er gelijktijdig gewerkt aan een tweetal aspecten die als richtinggevende principes voor het samenwerkingsverband gaan gelden. Niet alleen ontstaat er een gemeenschappelijk beeld van het doel, dat gedeeld wordt door alle stakeholders (het principe van gelijkgerichtheid). Ook is er een algehele betrokkenheid bij dit gemeenschappelijke doel en bij de onderlinge relaties die eraan ten grondslag liggen (het principe van betrokkenheid). Beide principes verstrengelen zich met elkaar in het betekenisgevende proces en zijn uiteindelijk onlosmakelijk met elkaar verbonden; de twee principes vormen de kern van het samenwerkingsverband.

Eerst het gemeenschappelijke, dan de verscheidenheid

netwerkperspectief - 2 golvenHoe sterker de kracht van de betrokkenheid bij het gemeenschappelijke  doel, des te meer spanning van verscheidenheid het samenwerkingsverband kan hebben. Grote verschillen in talenten en perspectieven evenals paradoxen en dilemma’s kunnen optimaal gebruikt worden. Enerzijds om kansen en uitdagingen te herkennen, anderzijds om hier behendig op in te springen. De dimensies van verscheidenheid zijn de bron voor verandering en innovatie, maar ook de bron voor verdeeldheid met interne tegenstellingen en zelfs conflicten. Dankzij de sterke binding aan het gemeenschappelijk doel is de kans op een onoverkomelijke verdeeldheid en uiteenvallen van het samenwerkingsverband gering. Dit is ook de essentie van zelforganisatie en zelfsturende teams. Elk van de stakeholders neemt de verantwoordelijkheid voor het gemeenschappelijke doel (het derde principe van individuele verantwoordelijkheid). Hieraan hebben alle stakeholders zich van begin af aan sterk verbonden. Om vervolgens optimaal gebruik te maken van de verscheidenheid in alle mogelijke dimensies ten behoeve van de verandering en innovatie.

Blogartikelen die hierop aansluiten zijn: ‘De kunst van samenwerken bij complexe vraagstukken‘ en  ‘Drie richtinggevende principes voor leiderschap‘.